Sau khi được đưa ra hoạt động bắt đầu từ năm 1906, những chiếc trong lớp Deutschland được điều về Hải đội Thiết giáp II của Hạm đội Nhà (Heimatflotte), vốn còn bao gồm những chiếc thuộc lớp Braunschweig.[3] Deutschland thay thế cho SMS Kaiser Wilhelm II trong vai trò soái hạm của hạm đội. Khi Hải đội Thiết giáp II đã hoàn tất, hạm đội được tái tổ chức thành Hạm đội Biển khơi (Hochseeflotte).[13] Năm chiếc trong lớp đã tiến hành nhiều chuyến đi huấn luyện và cơ động hạm đội hàng năm cho đến năm 1914, bao gồm những chuyến đi đến Đại Tây Dương và biển Baltic cùng những chuyến đi hàng năm đến Na Uy.[14] Vào năm 1913, Deutschland được thay thế trong vai trò soái hạm của hạm đội bởi chiếc thiết giáp hạm dreadnought mới SMS Friedrich der Grosse.[15] Cả năm con tàu đều đang ở Na Uy thực hiện chuyến viếng thăm hàng năm vào tháng 7 năm 1914, khi mối đe dọa của chiến tranh buộc phải cắt ngắn chuyến đi, và tất cả đã quay về các cảng Đức vào cuối tháng đó.[16]

Chiến tranh Thế giới thứ nhất

Những chiếc trong lớp Deutschland tiếp tục phục vụ cùng Hải đội Thiết giáp II trong Chiến tranh Thế giới thứ nhất. Chúng tiến hành tuần tra tại khu vực cửa sông Elbe trong những tuần lễ chiến tranh đầu tiên trong khi phần còn lại của hạm đội vẫn còn đang được huy động. Chúng cũng tham gia hầu hết các hoạt động chính của hạm đội trong hai năm đầu tiên của cuộc chiến; chủ yếu là hoạt động như một lực lượng hỗ trợ cho các tàu chiến-tuần dương bắn phá bờ biển Anh Quốc với hy vọng lôi kéo được một phần hạm đội Anh.[17]

Cả năm chiếc đã tham gia trận Jutland vào ngày 31 tháng 5 – 1 tháng 6 năm 1916 dưới sự chỉ huy của Đô đốc von Mauve.[18] Vào lúc cuối của trận chiến vào chiều tối ngày 31 tháng 5, năm chiếc thuộc lớp Deutschland đã đến trợ giúp các tàu chiến-tuần dương thuộc Hải đội Tuần tiễu I đang bị áp lực rất mạnh. Nhóm Deutschland đã can thiệp và ngăn cản các tàu chiến-tuần dương Anh dưới quyền Đô đốc David Beatty săn đuổi các tàu chiến Đức.[19] Trong đêm tối, các tàu chiến Đức khó nhận định được mục tiêu và đã không bắn trúng phát nào; ngược lại, người Anh đã ba lần bắn trúng những chiếc Deutschland; Pommern từng bị buộc phải tách khỏi đội hình trong một lúc.[20] Trong các hoạt động tác chiến ban đêm, Pommern trúng phải ngư lôi. Quả ngư lôi đã làm phát nổ một hầm đạn và phá hủy con tàu.[21] Hạm đội Đức về đến Wilhelmshaven vào giữa ngày 1 tháng 6, năm, nơi những chiếc dreadnought không bị hư hại thuộc các lớp Nassau và Helgoland chiếm lấy các vị trí phòng ngự.[22]

Đến cuối năm 1916, bốn chiếc còn lại được rút khỏi hoạt động nơi tuyến đầu cùng hạm đội. Chúng được đưa về lực lượng dự bị vào ngày 15 tháng 8 năm 1917. Deutschland và Schleswig-Holstein trở thành những tàu trại lính tại Wilhelmshaven và Kiel tương ứng. Hannover được sử dụng như một tàu canh phòng tại bờ biển Đan Mạch, và Schlesien là một tàu huấn luyện tại Kiel.[3]

Những năm giữa hai cuộc thế chiến

Sau khi Đức thua trận trong Chiến tranh Thế giới thứ nhất, Hiệp ước Versaille cho phép ba trong số các thiết giáp hạm của lớp Deutschland được giữ lại trong Hải quân Đế chế Đức: Hannover, Schleswig-Holstein và Schlesien, cùng với nhiều chiếc thuộc lớp Braunschweig.[23] Deutschland bị tháo dỡ vào năm 1922.[12] Ba chiếc thiết giáp hạm tiền-dreadnought còn lại được hiện đại hóa trong những năm 1920,[24] bao gồm việc thay thế các khẩu pháo 17 cm bằng kiểu 15 cm (5,9 in).[25]

Hannover là chiếc đầu tiên trong số thiết giáp hạm cũ hoạt động trở lại cùng Hải quân Đế chế Đức vào tháng 2 năm 1921, trong vai trò soái hạm của hạm đội tại biển Baltic. Cảng nhà đầu tiên của nó là Swinemünde, nhưng nó được chuyển đến Kiel vào năm 1922. Sang năm 1923, Hải quân Đức áp dụng một cấu trúc chỉ huy mới, và SMS Braunschweig được đặt làm soái hạm của hạm đội. Đến tháng 10 năm 1925, Hannover được cho chuyển đến Bắc Hải. Nó xuất biên chế vào tháng 3 năm 1927 khi Schlesien quay trở lại hoạt động thường trực. Với các cột ăn-ten hoàn toàn mới nhưng vẫn còn ba ống khói, nó hoạt động trở lại khi thay thế cho chiếc SMS Elsass từ tháng 2 năm 1930 đến tháng 9 năm 1931.[26]

Vào năm 1932, Schleswig-Holstein được thay thế nồi hơi và cải biến thành một tàu huấn luyện học viên sĩ quan.[27] Một trong những thay đổi đáng kể dễ thấy nhất là sáp nhập hai ống khói phía trước thành một ống khói lớn hơn.[28] Schlesien được đặt làm soái hạm của Hải đội Thiết giáp vào tháng 1 năm 1933.[29] Đến tháng 5 năm 1935, Hải quân Đế chế Đức lại được tái tổ chức; đến lúc này, chỉ còn Schlesien và Schleswig-Holstein hoạt động như những tàu chiến, bốn chiếc thuộc lớp Braunschweig đã bị loại bỏ hay cải biến thành những tàu phụ trợ.[24]

Hannover được rút khỏi Đăng bạ Hải quân vào năm 1936 và dự tính tháo dỡ. Có ý định đề nghị cải tạo nó thành một tàu mục tiêu điều khiển bằng vô tuyến để huấn luyện máy bay, nhưng việc này không bao giờ được thực hiện. Schlesien được thay thế nồi hơi và cải biến thành một tàu huấn luyện vào năm 1936.[27] Trong năm tiếp theo, nó thực hiện chuyến đi đến Nam Mỹ, bao gồm một chặng dừng tại Argentina vào tháng 12.[30] Đến năm 1939, cả hai chiếc đều được thay thế trong phục vụ tại tuyến đầu bởi những tàu chiến mới hơn, và được đưa về các hoạt động huấn luyện ở tuyến sau.[31][Ghi chú 6]

Chiến tranh Thế giới thứ hai

Vào tháng 8 năm 1939, Schleswig-Holstein thực hiện chuyến đi đến biển Baltic trong danh nghĩa kỷ niệm việc tàu tuần dương hạng nhẹ SMS Magdeburg bị chìm vào tháng 8 năm 1914. Sau khi hoàn tất chuyến đi, con tàu đã đi đến cảng Danzig đối diện với pháo đài của Ba Lan tại Westerplatte. Lúc 04 giờ 47 phút ngày 1 tháng 9, Schleswig-Holstein đã bắn những phát đạn pháo đầu tiên của Chiến tranh Thế giới thứ hai, khi nó nả pháo vào Westerplatte.[32] Sau đó, một phân đội thủy binh đã đổ bộ tấn công pháo đài, vốn đã kháng cự trong bảy ngày. Trong suốt trận chiến, Schleswig-Holstein đã bắn pháo hỗ trợ. Trong giai đoạn này Schlesien tiếp tục vai trò của một tàu huấn luyện, ngoại trừ một giai đoạn ngắn hoạt động như một tàu phá băng cho tàu ngầm U-boat.[33]

Schleswig-Holstein và Schlesien đã tham gia việc chiếm đóng Đan Mạch và xâm chiếm Na Uy vào tháng 4 năm 1940. Sau đó, Schleswig-Holstein lại được rút khỏi hoạt động tại tuyến đầu để sử dụng như một tàu huấn luyện, trong khi Schlesien tiếp tục vai trò tàu phá băng. Vào tháng 3 năm 1941, Schlesien hộ tống các tàu rải mìn tại khu vực biển Baltic. Quay trở về sau nhiệm vụ này, nó trở thành một tàu trại lính tại Gotenhafen.[33]

Vào giữa năm 1944, dàn hỏa lực phòng không của Schlesien và Schleswig-Holstein được tăng cường đáng kể nhằm cho phép sử dụng chúng như những tàu phòng không tại cảng Gotenhafen. Schleswig-Holstein bị máy bay ném bom Không quân Hoàng gia tấn công vào tháng 12 năm 1944, và mặc dù nó bị đánh chìm tại vùng nước nông, vũ khí của nó vẫn còn sử dụng được. Sau khi một đám cháy làm vô hiệu hóa vĩnh viễn con tàu, thủy thủ của nó được gửi lên bờ để giúp vào việc phòng thủ Marienburg.[33] Bắt đầu từ năm 1944, Hannover được tháo dỡ; công việc kéo dài cho đến năm 1945.[27] Schlesien cung cấp hỏa lực hỗ trợ cho lực lượng Đức quanh khu vực Gotenhafen từ ngày 15 đến ngày 21 tháng 3 năm 1945.[34] Đến tháng 4 nó được chuyển đến Swinemünde để nhận tiếp liệu đạn dược đồng thời cũng để di tản 1.000 binh lính bị thương khỏi chiến tuyến. Ngày 3 tháng 5, nó trúng phải một quả thủy lôi ngoài khơi Swinemünde; và sang ngày hôm sau nó bị thủy thủ đoàn tự đánh đắm trong vùng nước nông. Cả hai chiếc đều bị tháo dỡ tại chỗ sau chiến tranh.[35]